IĞDIR (İHA) – Türkiye Azerbaycan Dostluk Dernekleri Federasyonu Genel lider yardımcısı Iğdır Azerbaycan meskeni Derneği Lideri Serdar Ünsal, Ermenistan’da bulunan Medsamor nükleer santralinin kapatılması için davette bulundu.
Türkiye Azerbaycan Dostluk Dernekleri Federasyonu Genel lider yardımcısı Iğdır Azerbaycan konutu derneği lideri gazeteci Serdar Ünsal,” Ermenistan’da bulunan Medsamor nükleer santrali bir an evvel kapatılmalıdır. Zira bölge için saatli bir bombadır. Bunu da Ermenistan’da meydana gelen zelzele gösteriyor” dedi.
Ermenistan’ın Türkiye hududunda yer alan Shirak kentinde 5.3 büyüklüğünde zelzele meydana geldiğini belirten Ünsal, “Deprem, hudut vilayetleri olan Kars, Ağrı, Iğdır ve Ardahan’da da hissedildi. Gürcistan Dünya Bilimleri Enstitüsü ve Ulusal Sismik İzleme Merkezi de Gürcistan’da 6,2 büyüklüğünde sarsıntı meydana geldiğini duyurmuştu. Iğdır’ın zelzeleden etkilenmesi ise akıllara kente 15 kilometre uzaklıktaki Medsamor Nükleer Santralini getirdi. Vatandaşlar sarsıntının Ermenistan da olduğunu öğrenince sanki Medsamor nükleer santralı patladı mı, çatladı mı diye ikinci bir kaygı yaşadılar. Fay çizgisi üzerinde bulunan nükleer tesis ömrünü 2005 yılında doldurmasına karşın hala çalıştırılıyor. Bu da bir zelzelede bu santralın mevt saçacağıdır. Çok hemen vefat bacaları kapatılmalıdır” biçiminde konuştu.
Iğdır ve Ermenistan bölgesinin ikinci derece zelzele fay çizgisinde olduğunu tabir eden Serdar Ünsal, Ermenistan’da ki mevt bacalarının Türkiye Azerbaycan, Gürcistan ve İran’ı tehdit ettiğini ileri sürdü. Iğdır Merkeze 15 km hudut köylere 100-200 metre uzaklıkta bulunan Ermenistan’da bulunan Medsamor nükleer santralini pimi çekilmiş saatli bombaya benzeten Ünsal, “Medsamor Nükleer santrali patlamaya hazır bir saatli bombadır. Bu nükleer santral fay çizgisinde yapılmıştır. Bir zelzelede bölge yok olacaktır.1988 yılında Ermenistan da meydana gelen sarsıntıda nükleer santral ziyan görmüştür. Bu zelzelede nükleer santral çatlayarak etrafa radyasyon yaymıştır. Şiddetli bir zelzelede beşerler enkaz altından kurtulma kaygısına mi düşsünler yoksa radyasyondan korunma mı bunun için çabucak beton dökülerek kapatılmalıdır. Avrupa Birliği, insanlık,çevreci örgütler bu hususa eğilmeli santral kapatılmalıdır. Azerbaycan’ı İran’ı, Gürcistan’ı ve Türkiye’yi tehdit ediyor. Uranyum uçakla Rusya’dan getiriliyor. Uçak düştüğünde neler olur düşünemiyorum” dedi.
Ünsal, “Iğdır’da kanserden vefatlar artarken kanserli hasta sayısı artarken Ermenistan devlet liderinin 2040 yılına kadar Medsamor nükleer santralını çalıştıralım, demesi ölümlere ve 2. Çernobile davetiyedir. Avrupa birliği bu mevzuda gereken teşebbüsü yaparak bölge için tehlike arz eden bu santrali kapatmalıdır. Ermenistan’da bulunan Medsamor nükleer santrali 1988 yılında yaşadığı 6.9 şiddetinde bir sarsıntıda hasar gördüğü için derhal kapatılıyor. 1990 yıllarında Iğdır’da kanser olayı 15-20, ilerleyen yıllarda hasar gören Medsamor 1995 yılında tekrar faaliyete sokulmuştur. 1970’li yıllarda Sovyetler Birliği periyodunda ilkel teknolojiyle inşa edilen, Iğdır’a 16, Kars merkeze 60 ve Erivan’a 40 km aralıkta bulunan Medsamor Nüklüer Santrali, Kafkas Bölgesini tehdit ediyor” halinde konuştu.
Muhtemel bir sarsıntıda nükleer santralden sızıntı yaşanacağını belirten Serdar Ünsal, “Santralin tehlike değerlendirmesini yapmak için coğrafik pozisyonunu ve santralin işletildiği süredeki tarihini düzgün araştırmak gerekiyor. Medsamor santrali açılışının yapıldığı 1977 Çernobil’le tıpkı teknoloji ile reaktör soğutması sağlayacak kâfi su bulunmadan ve nükleer yakıtını koruyacak bir havzası olmadan devreye sokuldu. Mimari dizaynının da kusurlu olduğu da o periyotta rapor edilmiş olsa da, sonrasına bu raporlar ortadan kaybolmuştur. Bu santralin bir öteki özelliği de Ağrı Dağı Fay Çizgisi’nin üzerinde inşa edilmiş olmasıdır. 1980 yılında 2. ünitesi de devreye sokulan tesis, 1988 yılında Spitak-Gümrü Depremi’nde hasar gördüğünden ötürü 1989 yılında kapatılsa da; SSCB’nin dağılması sonrasında 1993 yılında Ermenistan’da yaşanan güç krizi sonrası o periyodun hükümetince 1995 yılında tekrar devreye sokulmasına karar verildi. 2005 yılında teknik kullanım ömrünü tamamlayan santral, yeniden hükümet kararıyla evvel 2016 yılına, daha sonra da 2026 yılına kadar kullanılması kararı alınarak bölgede tehlike saçmaya devam etmektedir. 1986 yılında Çernobil’de meydana gelen kazanın arkasında tesirlerinin 1400 kilometre uzaktaki Doğu Karadeniz vilayetlerini nasıl etkilediğini, bölgede kanserin artış suratını, doğum anomalilerindeki artışı hesap ettiğimizde; Doğu Karadeniz, Doğu Anadolu ve Kafkaslar ‘da birçok kentin birinci etapta boşaltılmak zorunda kalacağını, daha sonra ise bu bölgelerde tüm tarım alanlarının, yeraltı ve yerüstü su kaynaklarının kontamine olarak kullanılmaz duruma geleceğini öngörmek mümkün oluyor. “dedi.
Ünsal, “Türkiye Atom Gücü Kurumu bölgeye 14 adet Radyasyon Erken İhtar Sistemi Ağı kurmuş bulunuyor. Lakin tabi ki bir felakette erken ikaz olsa dahi, insanların ne yapacağını bilmesi ve insanların toplanabileceği sığınakların olması da büyük kıymet arz ediyor. Gürcistan ve Ermenistan soğuk savaş periyodunda hazırladığı nükleer santralleri revize ederken; Türkiye’de birinci etapta etkilenecek bölgelerde nükleer sığınak sayısının ne olduğu, bu sığınakların kullanılabilir durumda olup olmadığı ile ilgili kâfi bilgi bulunmamakta. Bunun dışında eğitim kurumlarında, köylerde, iş yerlerinde, mahallerde de bir nükleer kaza durumunda nasıl davranılacağı ile ilgili eğitim çalışmaları yapılıp yapılmadığı ile de bir bilgi yok. Öncelikli olarak etkilenecek bölgelerde her mahallede nükleere sağlam sığınak yapılması, sonrasında da yöre halkına bu sığınaklara nasıl ulaşması gerektiğinden başlayarak; bir kazada nasıl hareket edeceklerinin eğitimlerinin verilmesi mutlak ehemmiyet arz ediyor. İstanbul’da zelzele olacak mı olmayacak mı diye her gün tartışılırken, Van vilayetinde son günlerde aralıklarla sarsıntı meydana gelmesi bizleri kaygılandırıyor. Büyük Van sarsıntısı Iğdır da hissedilmiştir. Yanı başımızda yer alan Medsamor Saatli Bombasının unutulmaması ve acil tedbirler alınması gerekmektedir. Etraf örgütleri Avrupa birliği Ermenistan’a baskı yaprak 2026 yılı beklemeden Medsamor nükleer santralini kapattırmalıdır” halinde konuştu.
MEDSAMOR TEHLİKESİ TÜRKİYE’Yİ VURABİLİR
Ünsal, “Deprem sonrasında, Sovyetler periyodundan kalan ve Iğdır’a 15 kilometre uzaklıkta olan Metsamor Nükleer Santrali akıllara tekrar geldi. Zelzeleden bu yana santralden şimdi olumsuz bir bilgi aktarılmadı. Ancak Çernobil Nükleer Santrali ile birebir devirde tıpkı teknoloji ile yapılan santralin yaratacağı sızıntı ihtimali, Türkiye’nin doğusunu ölümcül bir tesire boğmasıyla tehdit ediyor. Çeşitli kaynaklara nazaran Medsamor Nükleer Santrali, dünyadaki mevcut santraller içerisinde en inançsız reaktörler ortasında yer alıyor. Üstelik nükleer tesisin sarsıntı fay çizgisi üzerinde yer alması bugün yaşanan sarsıntıyla de kendini bir daha hatırlattı” dedi.
(Sebahattin Yum/ İHA)
Azerbaycan, Türkiye, Nükleer, Iğdır, Lokal, Yeni, Haberler
