AYDIN (İHA) – 41 yıllık kalay ustası gelişen teknolojiye direniyor
AYDIN Aydın‘da kalaycılığın temsilcilerinden 72 yaşındaki Aydın Alkış cet yadigarı mesleğini ayakta tutmaya çalışıyor.
Gelişen teknoloji ile artan fabrikasyon üretim münasebetiyle her geçen yıl ehemmiyetini biraz daha yitiren kalaycılığın Aydın’daki son temsilcilerinden Aydın Alkış 41 yıldır cet yadigarı mesleğini sürdürüyor. 37 yaşındaki oğlu Mesut Alkış’a mesleği en ince detayına kadar öğreten Alkış, kalaycılığın yok olmaya yüz tutmuş meslekler ortasına girse de bedelini de bilenin azımsanmayacak kadar çok olduğunu belirtti. Göz kararı ve el yordamı ile yapılan sıvama sürecine kalaycılık denildiğini söz eden Kalay ustası Aydın Alkış, “Kalay işi, kalay madeni ile birlikte bakır kapların kaplanmasını sağlar. Her işin bir zorluğu elbette vardır. Rızkımızı buradan kazıyoruz çok şükür. Bu iş sevmeyen yapamaz. Biz de işimizi severek yapıyoruz ki esasen bir usta da sevmediği bir işin başında bulunamaz” dedi.
“Dedemden babama, ondan da bana kaldı”
Babasından devraldığı mesleği sürdüren Alkış, “Dedemizden devraldığımız işi çocuklarımıza öğretmek sureti ile devam ettiriyoruz. Babamdan 1981 yılında bu işletmeyi devraldım. Ondan evvel de merhum babam bu işi yapardı. Ondan öncesinde de dedem. Ulaşılması sıkıntı bir meslek. O denli herkesin yapabileceği bir iş değil. Bilgi ve el hüneri istiyor. Taş Dönemi’nden sonra Tunç Dönemi başlamış. Tunç, kalay ve bakırın birleşmesinden meydana gelir. Mutfak eşyalarında bakır kaplarının kullanım tarihi ise aşikâr değildir. Alüminyum, melamin ve çelik üzere eserlerin kullanmaya başlama tarihleri muhakkaktır. Lakin mutfak eşyalarında bakır kapların kullanıldığı tarih belirli değildir. Bu hususta ben çok araştırma yapsam da kesin bir bilgiye ulaşamadım. Çok farklı ve tarihi bir iş yapıyoruz, mesleğimin bu tarafını çok seviyorum. Bize gelen eserlerin evvel küfünü, yağını, pisliğini temizliyoruz. Temizledikten sonra ısıtıp kalay madenini eriterek bir o parçayı tekrar kaplıyoruz, yenilenmiş olarak geri teslim ediyoruz” diye konuştu.
“Kalayın erime derecesinde hiç bir mikrop barınmaz ve yemekleri lezzetli olur”
Kalayın erime derecesinin yüksek olduğunu ve bu yüksek derecede hiçbir mikrobun barınmayacağını ve bakır kapta pişen yemeklerin çok lezzetli olduğunu belirten Alkış, “Bakır, iletkenlik sırasında 3’üncü sırada yer alır. Bu nedenle bakır kaplar ısıyı eşit formda her yanına yayar. Bu özelliği sayesinde de bakır kapta yapılan yemekler başkalarına nazaran daha hoş pişer ve daha lezzetli olur. Çelik tencerelerin de tabanları ya alüminyum yada bakır kaplıdır. İnsan bedeninin da kalaya muhtaçlığı vardır. Buna dayanarak en sıhhatli olanı da bakır kaptır. Alüminyum, demir her yerden alınabiliyor lakin kalay madenini anca ve anca mutfak eşyasından milyonda 1-2 aşınma suretiyle insan bedenine alır. Kurşun ziyanlıdır ancak kalay o denli değil. Kalayın insan bedenine ziyanlı olduğu hiç bir yerde yazılmamıştır. Bundan sonra da yazılacağını varsayım etmem. Zira insanoğlu topraktan gelmiştir. Kalay da başlı başına bir madendir” tabirlerini kullandı.
Mutfaklarda bakır kap kullanımının azaldığını söyleyen ve mesleğin yok olmaya yüz tuttuğunu belirten Alkış şunları söyledi; “Mutfaklarda bakır kap kullanımı maalesef artık azaldı. Bunun nedenini de bakırın fabrikasyon olamamasına bağlayabiliriz. Kalaycılıkta fabrikasyon yok. Devlet bizim bize dayanak vermezse bizler de kaybolacağız. Gelecekte bakır kap kullanan beşerler ne yapar bilemem fakat maalesef yavaş yavaş yok oluyoruz. Biz ayakta olduğumuz müddet içerisinde bu işi yaşatmaya devam edeceğiz.”
Aydın, Genel, Lokal, Haberler
